Kedi ve köpeklerde kan grubu herhangi bir kan kaybına neden olan kazalarda, koma veya şok durumlarında ve anemiye sebep olan bazı hastalıklarda kan transfüzyonu için oldukça önemlidir. Özellikle önceden tespit edilmiş kan grupları, hastaya acil ve hızlı bir şekilde müdahale etmek için büyük bir öneme sahiptir.
İçindekiler
Kedilerde Kan Grubu
Kedilerde kan grubu A, B ve AB olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Bu kan gruplarından A kan grubu, kediler arasında en çok yaygın olan kan grubuyken; B grubu daha az yaygın olarak görülür. AB kan grubu ise en nadir görülen kan grubudur. AB grubu genel alıcı olduğundan dolayı hem A hem de B grubundan kan alabilir fakat B grubu yüksek anti -A antikoru içermektedir. Buna karşın A grubunda ise zayıf anti -B antikoru bulunurken; AB kan grubu antikor taşımamaktadır. A grubu, B kan grubuna verilirse bu işlem ölümcül reaksiyonlar ile sonuçlanabilir. B grubunun, A kan grubuna verildiği takdirde ise hafif ve gecikmiş reaksiyonlar gözlemlenmektedir. Bu yüzden A ve B grubuna sahip kediler, birbirlerine hiçbir şekilde kan verememektedir.
Bir kedinin kan bağışında bulunabilmesi için sağlıklı olması ve aşılarının tam olması gerekmektedir. Verilen kanın FelV, FIP ve FIV virüsü taşımadığı tespit edildikten sonra bu işlem gerçekleştirilebilmektedir. Kedilerin kan grupları içerisinde bu virüslerden herhangi birini taşıması ise kan bağışının yapılamamasına neden olmaktadır. 10 ile 12 ml ölçülerinde olacak şekilde kan bağışı yapabilen kediler, 1 kilo oldukları sürece bağışta bulunabilmektedir. 5 ya da 6 kilogram ağırlığında olan kediler ise 50 ile 75 ml ölçülerine kadar kan bağışı yapabilmektedir.
Köpeklerde Kan Grubu
Köpeklerde kan grubu 13’ün üzerinde bildirilmiş olsa da bunların 8 tanesi uluslararası standartlarda tanımlanabilmiştir. Genellikle diğer kan gruplarına karşı doğal antikor taşımayan köpekler, bu sebepten dolayı ilk transfüzyonda genel olarak reaksiyon oluşturmazlar. Uyumsuz nakilden sonra 4 ya da 14 gün içinde antikorlar oluşabilmektedir fakat tekrarlı transfüzyonlar reaksiyonlara yol açabilmektedir. Köpeklerin kan grupları ise DEA olarak adlandırılmaktadır. Bu kan grupları:
- DEA 1.1
- DEA 1.2
- DEA 3
- DEA 4
- DEA 5
- DEA 6
- DEA 7
- DEA 8
DEA 1.1. ve DEA 1.2. bu kan grupları arasından en yaygın olanlarıdır. Bu kan grupları pozitif ve negatif olarak sınıflandırılmaktadır. Köpeklerin çoğunda en sık rastlanılan kan grubu ise pozitif DEA 1.1 kan grubudur. DEA 1.1 negatif kan grubuna sahip köpekler, uluslararası donör olarak kabul edilmektedir. Bu yüzden pozitif ve negatif DEA 1.1 kan gruplarına kan verebilmektedirler.
Kedi ve Köpeklerde Kan Grubu Öğrenme
Kedi ve köpeklerin kan grupları laboratuvarlarda çeşitli testlerin yapılması sonucunda öğrenilmektedir. Bu işlem sırasında kan türünü belirleyen antikorların ve antijenlerin var olup olmadıkları belirlenmektedir. Ancak bazı zamanlarda köpek ve kedilerde acil durumlar ortaya çıkabildiği için acil kan transfüzyonuna gerek olmaktadır. Böyle bir durumda laboratuvar ile iletişime geçilerek kan gruplarını hızlı bir şekilde belirlemek zor bir durumdur. Bu aşamada ise veteriner hekiminiz gerçekleşecek kan transfüzyonu için kararı vermektedir.
Uyumsuz Kan Nakillerinin Belirtileri
Kedi ve köpeklere uyumsuz kan verilmesi durumunda, hayati tehlikeler ortaya çıkmaktadır. Köpekler, uyumsuz kana daha az reaksiyon gösterirken; kedilerde durum tam tersi olarak ciddi akut reaksiyonları ortaya çıkabilmektedir. Kan transfüzyonunun yapılmasından sonra kan grubu uyumsuzlukları kendini bazı belirtiler ile belli etmektedir. Bu belirtiler:
- İdrar ve dışkıyı tutamama
- Hipertansiyon
- Kusma
- Yüksek ateş
- Uzun süreli huzursuzluk hali
- Hipotansiyon
Bu belirtilerin tedavi edilebilmesi mümkün olsa bile, herhangi bir yanlış uygulama, şok, ölüm ya da ürtiker ile de sonuçlanabilmektedir. Bunları önlemenin tek yolu ise kedi ve köpeklerin kan gruplarını önceden öğrenmektir.
Ameliyat, kaza ya da iç kanama gibi durumlarda, kan nakli gerekeceği için kedi ve köpeklerin kan gruplarının önceden bilinmiş olması büyük bir önem taşımaktadır. Böylelikle kedi ve köpeklere yapılacak kan transfüzyonları daha hızlı bir şekilde yapılabilmektedir. Kedi ve köpeklerin kan gruplarının bilinmemesi ise hayatlarının riske atılmasına neden olabilmektedir. Bu yüzden kedi ve köpeklerde kan grupları önceden tespit edildikleri takdirde, hayatlarının tehlikeye atılması durumu ortadan kalmaktadır.
